ΜΙΑ… ΔΑΝΤΕΛΕΝΙΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Ελεύθερη, δημόσια καλλιτεχνική έκφραση σε αρμονική συνεργασία με τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και τη λαϊκή παράδοση της πόλης!

Μια ανατρεπτική αισθητική παρέμβαση αποκαλύφθηκε σήμερα με το πρώτο φως της ημέρας, αφότου έγιναν αντιληπτές οι αραχνοκέντητες δαντέλες που αναρτήθηκαν από αγνώστους στη νεόδμητη «Κοβεντάρειο» Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης. Έκπληκτοι οι πρώτοι διερχόμενοι αντίκρισαν την ασυνήθιστα περίτεχνη όψη του κτιρίου να αποκτά μια πλούσια εκφραστική θεατρικότητα ενταγμένη αρμονικά στις γεωμετρικές επιφάνειες του συνόλου.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, οι εντυπώσεις των περιοίκων για την καινοφανή παρέμβαση διίστανται. Από τη μια, όπως εκτιμούν οι φίλοι της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, αντικαθίσταται η αζμπόρ’στ(η)¹ & ξιμέτουχ(η)² οπτική αντίληψη της όψης, διασπάται η γκρίζα μονοτονία, ξαλαφρώνει ο άχαρος όγκος του κτίσματος, ενώ παράλληλα η Βιβλιοθήκη συνδιαλέγεται πλέον με το παρακείμενο Δημοτικό Ωδείο, κεντρίζοντας το πολιτιστικό ενδιαφέρον και δημιουργώντας θετικά συναισθήματα σε περαστικούς και κατοίκους. Στον αντίποδα, οι φίλοι της μοντέρνας αρχιτεκτονικής αποστρέφουν τα βλέμματα τους και υπεραμύνονται των καθαρών δωρικών γραμμών του συγκροτήματος, εκτιμώντας ότι το γκόλιαβο³, πλην όμως φιλότιμο και… πάνοπλο, μπετόν κατορθώνει να εκφράζεται απλά, ειλικρινά, δίχως μεγαληγορίες και περιττές φλυαρίες, καθώς συνεπικουρεί το αντικρινό πάρκο στην ανάπτυξη μιας νέας, σύγχρονης, ουσιαστικής διαλεκτικής σχέσης των πολιτών με τον δημόσιο χώρο.

Την ίδια ώρα με έκπληξη, αμηχανία, έντονο σκεπτικισμό, αλλά και αρκετή… κατανόηση, υποδέχθηκαν την απροσδόκητη παρέμβαση οι τοπικές αρχές, κάνοντας λόγο για «επανενεργοποίηση γνωστής αυτοοργανωμένης συλλογικότητας», όπως αναφέρουν στο μακροσκελές non paper που διέρρευσε πριν από λίγο. Μεταξύ άλλων οι ιερομνήμονες της πλατείας Νίκης αποκαλύπτουν τα εξής: «[…] Οι ομοιότητες του παραδοσιακού σχεδίου και η χαρακτηριστική τεχνοτροπία της δαντέλας οδηγούν στην εκτίμηση ότι πίσω από την παρέμβαση βρίσκεται μια ιστορική τοπική οργάνωση “Παραδοσιακής Χειροτεχνίας & Δυναμικής Δράσης” με… άρωμα γυναίκας. […] Όλα ξεκίνησαν πόντο-πόντο τη μακρινή δεκαετία του ’50, όταν συμπεθέριασαν η Λέγκου τσ’ Τζήμκαινας από τα Ηπειρώτ(ι)κα με τ’ Άννα τ’ Πάτσ(η) από τ’ Αλώνια και, αλληλο-ξεματιασμένες, εκτός όοολων των άλλων υποχρεώσεων, εντατικοποίησαν την παραγωγή εργοχείρων υψηλής προστιθέμενης αξίας στους… μαραθώνιους χωρατάδες⁴. Με την επίτευξη τεραστίων οικονομιών κλίμακας –μέσω συνεργειών– οι σοφές, άοκνες χρυσοχέρες παραγέμισαν υπομονετικά αρίφνητες κασέλες & σεντούκια με προικιά, απέκτησαν αναβαθμισμένες κοινωνικές δεξιότητες κι ατσαλένια αυτοπεποίθηση, επηρεάζοντας καταλυτικά όχι μόνο την αισθητική των σπιτιών, αλλά προ πάντων τη φέρουσα τοπική κοινωνικο-οικονομικο-πολιτική πραγματικότητα. Ήταν, μάλιστα, τόσο ασυγκράτητη κι ανεξέλεγκτη η παρεμβατική δυναμική των αείμνηστων προμητόρων μας, που, σε κάποιον βαρύ χειμώνα, είχαν απειλήσει τις ράθυμες εξουσιαστικές δομές ότι θα ντύσουν με πλεκτό ζιπουνάκι ακόμη και το μέγα της πόλης αγλάϊσμα! Ναι, ναι, τον αγέρωχο και εμβληματικό… “Μαμάτσιο⁵”! […]».

Κόντρα στα μαζικά ισοπεδωτικά στερεότυπα του πρόσφατου παρελθόντος, όπου τα εργόχειρα μαζί με κάποιες συλλογικές αξίες εξοβελίστηκαν ως «ντεμοντέ», και μολονότι οι σύγχρονες τηλεοράσεις δεν προσφέρονται για στρωσίδια & ριζοσπαστικούς προβληματισμούς, έχει εδραιωθεί πλήρως η πεποίθηση στις διωκτικές αρχές πως ο επιχειρησιακός βραχίονας της θρυλικής σέχτας ανασυστάθηκε πανηγυρικά. Όλες οι αποχρώσες ενδείξεις και τα ιστορικά στοιχεία συγκλίνουν στην εκδοχή ότι η καλλιτεχνικά αυτάρεσκη παρέμβαση προήλθε από μια νέα, ουρεξιάτκ(η)⁶ ανατρεπτική γενιά αυτοχθόνων τσιουρμαλίνων⁷, με απώτερο σκοπό να διατρανωθεί εκκωφαντικά η αντίθεσή της προς την προϊούσα παραμόρφωση της αισθητικής και της λειτουργίας της πόλης μας. Ωστόσο, όσο δεν εμφανίζεται η προκήρυξη για την ανάληψη της ευθύνης από τις «υπεράνω υποψίας(;)» ανυπόταχτες βιρβιρίτσες⁸, κάποια αμείλικτα ερωτήματα περί «ελευθεριακού κοινοτισμού» μένουν ανοιχτά, όπως ανοιχτό παραμένει και το ενδεχόμενο μιας νέας καταδρομικής παρέμβασης.

Λεπτομέρεια Α: Και στην... ούγια η ανανεωμένη σφραγίδα-τεκμήριο της ιστορικής συνέχειας της οργάνωσης με τα... τσιγκελάκια!

Εν τω μεταξύ, ιπιτώρια⁹, σε μια ύστατη προσπάθεια απάμβλυνσης των εντυπώσεων, e-κύκλοι της Βιβλιοθήκης –αποφεύγοντας επιμελώς να καταδικάσουν τις «γνωστές άγνωστες» Πασιονάριες– διεμήνυσαν ότι «… αυτό που έχει κεφαλαιώδη σημασία για την ιστορική μας Βιβλιοθήκη-Μουσείο δεν είναι ούτε ο κώδικας αισθητικής του κελύφους μήτε η διαμόρφωση τερπνών εσωτερικών χώρων αποθήκευσης… σκονισμένων θησαυρών. Είναι, πρωτίστως, οι γόνιμα “ανήσυχοι” συμπολίτες μας, που αναζητούν και μοιράζονται την οργανωμένη πληροφορία, συμπράττουν δημιουργικά, διακινούν τις ιδέες τους, καινοτομούν, εμπνέουν και καθιστούν τη Βιβλιοθήκη μια ιδιαίτερα θελκτική οντότητα ανθοφορίας· ένα αλλιώτικο απάγκιο ψυχής εν μέσω ατέρμονης κρίσης – παρακμής…». Μεταξύ μας... οι εν λόγω αποκαλούμενοι «ανήσυχοι» δεν είναι, βέβαια, οι… πεφωτισμένοι… απροσμάχητοι κυρ-Παντελήδες, ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός. Ας μη γελιόμαστε. Είναι, προδήλως, εκείνοι οι λιγοστοί, οι ξεχωριστοί, οι ακηδεμόνευτοι, εκείνοι οι παθιασμένοι «αιώνιοι έφηβοι», οι διορατικοί «όμορφοι τρελοί», που αμφισβητούν εποικοδομητικά, σουντούν¹º αποφασιστικά και μ’ ένα ντου¹¹ ανοίγουν ντάμπαρα¹² τις πόρτες στο εναργές φώς της γνώσης, της ελπίδας, του αύριο, καθώς δεν διστάζουν να πάρουν τη Βιβλιοθήκη στα χέρια τους! Με ή χωρίς… ταντέλες…

Εν κατακλείδι, έχοντας πλήρη επίγνωση της αξίας των επιλογών μας απέναντι στα καλέσματα-κελεύσματα της Ειμαρμένης και παραφράζοντας… ελαφρώς τον μεγάλο μπάρμπα-Νίκο τον στοχαστή, θα μπορούσαμε ελεύθερα κι αβίαστα πλέον να συνομολογήσουμε ότι για να πάει η Κοζάνη της Νέας Βιβλιοθήκης ένα βήμα παραπέρα, λίγο πιο μπροστά, πιο ψηλά, ίσαμε τ’ αστέρια, δεν θέλει νοικοκυραίους. Σιούρδους¹³ θέλει. Αυτοί οι Σιούρδοι την κάνουν ερωτεύσιμη κι αθάνατη!

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ να ’χουμε!

Υ.Γ.(1) Οποιαδήποτε ομοιότητα με πραγματικά πρόσωπα, γεγονότα ή καταστάσεις ΔΕΝ είναι εντελώς συμπωματική!

Υ.Γ.(2) Ευχαριστώ θερμά τον κ. Κωνσταντίνο Πεκόπουλο για το άμεσο και ιδιαίτερα επιμελημένο φωτορεπορτάζ.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

1. Αζµπόρ’στους (επιθ.): Ο αδιάφορος, ο αμίλητος, ο δύστροπος κι απόμακρος μουρτζούφλης.
2. Ξιµέτουχους (επιθ.): Ο αμέτοχος, ο απαθής, ο εκτός τόπου και χρόνου λόγω άγνοιας ή απειρίας.
3. Γκόλιαβους (επιθ.): Ο γυμνός.
4. Χουρατάς (ου): Παραδοσιακό είδος γυναικείας ομαδικής… ψυχοθεραπευτικής συνεδρίας δια… λόγων (με έμφαση στην ανατροφοδοτούμενη κοινωνική κριτική) και έργων αγχολυτικής χειροτεχνίας (κέντημα ή πλέξιμο).
5. Μαμάτσιους (ου): Το καμπαναριό του Αγ. Νικολάου με το ρολόι (δωρεά του ευεργέτη της πόλης Κ. Μαμάτσιου).
6. Ουρεξιάτκους (επιθ.): Ο ορεξάτος, αυτός που έχει επιθυμία και διάθεση για κάτι στου... γιαπρακιού τη χώρα.
7. Τσιουρμαλίνα (η): Υποκοριστικό του τσιόρμανους (αγοροκόριτσο). Το πολύ ζωηρό κι ατίθασο κορίτσι.
8. Βιρβιρίτσα (η): Ο σκίουρος και μεταφορικά το δραστήριο, το σβέλτο, το χαλκέντερο κι αεικίνητο θηλυκό.
9. Ιπιτώρια (επίρ.): Προηγουμένως, πριν από λίγο.
10. Σουντώ (ρ): Ορμώ με πάθος αψηφώντας κάθε κίνδυνο.
11. Ντου (άκλ.): Επιδρομή, έφοδος, ομαδική ορμητική δράση.
12. Ντάμπαρα (επιρ.): Τελείως ανοιχτά, ορθάνοιχτα, διάπλατα.
13. Σιούρδους (επιθ.), ΠΡΟΣΟΧΗ: ΟΧΙ λόγω Κοζανίτικης καταγωγής ή ντοπιολαλιάς, αλλά με την ενεργητική σημασία του όρου, που υπερβαίνει το συμβατικό πλαίσιο της λογικής των κομφορμιστικών αντιλήψεων και πυροδοτεί –με φλογερό ενθουσιασμό, αφοπλιστική εκφραστικότητα κι ενίοτε με απελευθερωτικό χιούμορ– τη γόνιμη δράση σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής στην πόλη μας.