ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΤΟ ... ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΞΠΡΕΣ

Υπάρχουν κάποιες μνήμες, κάποιες εικόνες που ποτέ δεν θα σβήσουν από το μυαλό μας. Όσα χρόνια κι αν περάσουν. Όμορφες αναμνήσεις παιδικών χρόνων που ξυπνούν τυχαία, από ένα γεγονός ή μια σχετική συζήτηση. Αναμνήσεις που ξετυλίγονται σαν κουβάρι και ζωντανεύουν ξεθωριασμένες εικόνες ... μισό αιώνα πίσω. Αμυδρές, ανακατεμένες, αλλά αγνές, αθώες αναμνήσεις από το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό Σχολείο, που δεν πρόκειται να ξαναζήσουμε.

24-3-1966."Ήρωες" σε ... νηπιακή ηλικία ... 

Το ... «Σχολικό Εξπρές» των αναμνήσεων ξεκινάει τη Σχολική Περίοδο 1965-1966. Κοζάνη, οδός «Τζόνστον» (σημερινή Γκέρτσου). Το κουδούνι χτυπάει για πρώτη φορά στο Νηπιαγωγείο του «Αμερικάνου». Ενθουσιασμός, χαρά, τσιρίδες και ... κλάματα! Όμως, τα παραμύθια, οι ζωγραφιές, τα λίγα γράμματα και τα πολλά παιγνίδια κράτησαν μόνο για μερικούς μήνες. Πολύ σύντομα ήρθε η … τιμητική μας αποφοίτηση με … άριστα και άμεσα ακολούθησε το ξεκίνημα μιας ... ιστορικής μαθητικής σταδιοδρομίας στο Δημοτικό.

Το 2ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης  ... κάποτε ... πριν καεί.

Θυμάμαι το 2^ο Δημοτικό Σχολείο Κοζάνης, δίπλα στο δασάκι του Αγίου Δημητρίου. Ένα πολύ όμορφο νεοκλασικό κτίριο. Πρώτη δημοτικού με δασκάλα την κ. Φωτεινή Σκρηβάνου. Η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά! Φόβος, αγωνία, λαχτάρα και ένα σωρό ερωτηματικά ... και ανασφάλειες. Πρώτη μέρα στην τάξη και η «κυρία» είπε να ζωγραφίσουμε, στο σπίτι, ένα γεωργό να οργώνει με αλέτρι, συρόμενο από δύο βόδια. Την άλλη μέρα όλα τα παιδιά πήραν άριστα, για την προσπάθεια τους, εκτός από μένα. «Να ζωγραφίζεις μόνος σου», έγραψε η κ. Φωτεινή κάτω από την εκπληκτική ζωγραφιά του πατέρα μου. Τελικά, όλα πήγαν καλά. Κάπου, όμως, μέσα στην άνοιξη του 1967 το Σχολείο μας τυλίχτηκε στις φλόγες και συνεχίσαμε «απογευματινοί» στο άλλο νεοκλασικό Σχολειό της πόλης. Στο 4^ο Δημοτικό και μάλιστα με τα παγούρια μας, λόγω έλλειψης νερού.

Άνοιξη 1967. Δεν είμαστε παιδιά της κατοχής, ούτε ... τριτοκοσμικά. Είμαστε μαθητές της 1ης τάξης του 2ου Δημοτικού στο χώρο που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τα σκαλοπάτια του σημερινού 4ου Δημοτικού! (Ευτυχώς ... αναγνωρίζω τον τρίτο από αριστερά, στην πάνω σειρά ...)

Την επόμενη Σχολική χρονιά 1967-1968, ως μαθητής της Δευτέρας τάξης, βρέθηκα στο 6ο Δημοτικό, που συστεγαζόταν με το 1^ο, δίπλα στη Μητρόπολη. Παντού ... ουρές. Στις βρύσες, στις τουαλέτες, στο κυλικείο κ.λ.π. Δασκάλα η Τασίτσα Κατσαντώνη. Σταθερά 5-6 ώρες μάθημα κάθε μέρα και Σάββατο. Για ένα διάστημα και σπαστό (!) ωράριο, παρακαλώ, πρωί-απόγευμα.  Μας έφαγε το … χιλιόμετρο! 

Σεπτέμβριος 1968. Νέο Σχολικό κτίριο για το 6^ο  Δημοτικό στη γειτονιά μας και μάλιστα λίγα μέτρα μακριά από το σπίτι μου. Επί της 11ης Οκτωβρίου. Ανάσταση! Τρίτη τάξη με δασκάλα την αείμνηστη Κατίνα Παπαγιάννη. Καινούριες αίθουσες, καινούρια θρανία, ολοκαίνουριο κυλικείο στο απέναντι βοηθητικό κτιριάκι που στέναζε από το βάρος των  ... επιθέσεων μας, στο πρώτο διάλειμμα. Κι εδώ ουρές, στριμωξίδι, φωνές, φασαρίες και γιούργια στoν ταβά με τα ... κουλούρια. Τα ... σπασμένα από τις φασαρίες, συνήθως, τα πλήρωναν οι «επιμελητές»!

Αλαλαγμοί έκστασης σε κάθε ανακοίνωση εκδρομής και ας μας αράδιαζαν μετά ένα σωρό «μη». Για τον Άγιο Αθανάσιο, τον Σιδηροδρομικό Σταθμό, τον Άγιο Δημήτριο, το Γήπεδο κ.λ.π., όπου λάμβαναν χώρα άγριοι «πόλεμοι». Ποδοσφαιρικοί και όχι μόνο. Μετά όμως όλοι αγαπημένοι επιστρέφαμε … κατάκοποι.

Στο τέλος κάθε χρονιάς «ΕΜΕΙΣ ΤΟΥ '60 ΚΟΖΑΝΙΤΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΙΣ», κάναμε και γυμναστικές επιδείξεις στο προαύλιο του Σχολείου. Μεταξύ άλλων ... «σακοδρομίες», όπου μπαίναμε σε ένα σακί και … τρέχαμε, καθώς και «αβγοδρομίες», που πάλι ... τρέχαμε δαγκώνοντας ένα κουτάλι με αβγό. Όποιος έφτανε πρώτος στο τέρμα, με το αβγό  ή το σακί ακέραιο, ήταν ο νικητής ...

1969. Φερέλπιδες αθλητές ανόργανης γυμναστικής πριν από κάποια … Ολυμπιάδα. Στο βάθος διακρίνεται η Κατίνα Παπαγιάννη

1971. Γυμναστκές επιδείξεις Ε' Τάξης του 6ου Δημοτικού

1972. Γυμναστκές επιδείξεις ΣΤ' Τάξης του 6ου Δημοτικού

Στα μείζονα καλλιτεχνικά γεγονότα της εποχής εντάσσεται και η παγκόσμια πρώτη παρουσίαση της υπερπαραγωγής «… ΧΡΟΝΟΣ ...», το 1969! Σκηνοθεσία Κατίνα Παπαγιάννη. Sold out! Όσοι τυχεροί παραβρέθηκαν στο θεατρικό στέκι των «Σαράντα Μαρτύρων» είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν από κοντά νέους ηθοποιούς στο σανίδι, οι οποίοι χάρισαν χαμόγελα, αλλά και έξτρα δόσεις συγκίνησης σε μικρούς και κυρίως σε μεγάλους!

Μία ... "Εποχή", ένας ... "Χρόνος" και κάποιοι ... "Μήνες" ...  Άπαιχτο casting !

¨Άλλη μία ... "Εποχή" και ο ... "Χρόνος" πάνω στην ... καρέκλα ... ¨Όλα για την τέχνη !

Όλος ο θίασος επί σκηνής ...

Θυμάμαι καλά το δάσκαλό μας στις τρεις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού. Τον θρυλικό Ηλία Λιάκο. Τον αείμνηστο διευθυντή με το διαπεραστικό βλέμμα, το αυστηρό ύφος και κυρίως τις έντονες φωνές του. Τον έτρεμε όλο το 6^ο. Κι όμως μέσα στην τάξη μας ... γλύκαινε και με ενθουσιασμό κινητοποιούσε τη ... γνώση. Μας αγαπούσε και ενδιαφερόταν πραγματικά. Γι’ αυτό πίεζε, ζόριζε, τιμωρούσε. Χωρίς ίχνος παιδαγωγικού λαϊκισμού. Όπως αποδείχτηκε «ζύμωσε» καλά τις … ψυχές μας. Το ... «ευ ζείν», που έλεγε και ο Μεγαλέξανδρος. Τα αποτελέσματα των εισαγωγικών εξετάσεων μας για το Γυμνάσιο και η μετέπειτα πορεία μας, μάλλον τον δικαίωσαν.

Χαρακτηριστικό ... ενσταντανέ στα σκαλιά του 6ου Δημοτικού

Παρότι ίσχυε, κατά κόρον, το Καζαντζάκειο: «Δέρνε τον δάσκαλε, μην τον λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο … », όσες απογοητεύσεις, στεναχώριες και αν είχαμε τότε, ελάχιστες θυμόμαστε! Και αν τις θυμόμαστε αστειευόμαστε και γελάμε. Σε αντίθεση με το Γυμνάσιο και το Λύκειο, όπου οι καθηγητές - εκτός φωτεινών εξαιρέσεων - επέβαλαν την κυριαρχία τους με τον «κατάλογο». Χωρίς προσωπική δέσμευση, συναίσθημα, πάθος και μεράκι με αποτέλεσμα κάποιες αναπόφευκτες  ... διαδραστικές μνησικακίες. 

Την 11^η Οκτωβρίου του 1971 - 6^η τάξη πια - μετά την παρέλαση δεν πήγαμε ούτε για ... καφέ, ούτε για ... τσίπουρα. Συνοδεύσαμε τη σημαιοφόρο μας Λένα Καραγιαννίδου, ως πραγματικοί παραστάτες, στο Σχολείο. Στη φωτογραφία φαίνονται, από την πάνω σειρά, αριστερά : Ηλίας Λιάκος, Δασκάλα Α, Δασκάλα Β, Κατίνα Παπαγιάννη και η κ. Δάλα. Στην κάτω σειρά, από αριστερά: Ο αξέχαστος Πάικος Δελιαλής, η Λένα Καραγιαννίδου, η Λένα Τεντζογλίδου, η Κατερίνα Μίτσα, η Λόλα Λιόνα και ο Παναγιώτης Τσιούκρας.

11-10-1971. Ελευθέρια της πόλης. Δάσκαλοι, σημαιοφόρος και παραστάτες του 6ου Δημοτικού Σχολείου Κοζάνης. 

Η μπάλα όμως … μπάλα. Η χρυσή Σχολική ομάδα του 6^ου ευτυχώς αποθανατίστηκε ποζάροντας σε μια εκδρομή στο Βελβεντό, την άνοιξη του 1972. Στη φωτογραφία φαίνονται, από αριστερά στην πάνω σειρά: Σταύρος Χατζηευστρατίου, ο αλησμόνητος Νίκος Βαξεβάνος, ένας … ξέμπαρκος, Κώστας Φτάκας, Γιάννης Ευθυμιάδης και ο αθάνατος Πάικος Δελιαλής. Στην κάτω σειρά από αριστερά: Απόστολος Μακρυανίδης, Νίκος Καραλάγιας, Βαγγέλης Κουρίας, Δημήτρης Γαλανίδης, Ζήσης Καζαντζόπουλος και Παναγιώτης Τσιούκρας.

1972. Η … ΜΕΙΚΤΗ ΚΟΣΜΟΥ (του δικού μας) για την κατηγορία Κ-13 !

Η μεγάλη μας εκπαιδευτική εκδρομή πραγματοποιήθηκε στη μακρινή … αρχαία Πέλλα, χωρίς απρόοπτα. Κατά την επιστροφή μας, όμως, τα πούλμαν ακινητοποιήθηκαν στην Καστανιά - για πολλές ώρες - λόγω διέλευσης αγωνιστικών αυτοκινήτων του «ράλι Ακρόπολις». Αναγκαστικά ... απολαύσαμε το εντυπωσιακό θέαμα! Οι δικοί μας όμως σπίτι … τρελάθηκαν. Ποιά ... τηλέφωνα ;

Αξέχαστες, νοσταλγικές μνήμες, ανεξίτηλες στο μυαλό και στην καρδιά. Όταν όμως βρίσκεται κανείς πιο μπροστά από το μέσον της «διαδρομής» του, δεν είναι πάντα εύκολο να αναμετριέται και μάλιστα εγγράφως, με την αρχική του εικόνα, με τα νιάτα του. 

Τελειώνοντας, νιώθω πραγματικά την ανάγκη να ευχαριστήσω θερμά όλους τους σπουδαίους δασκάλους μας, που μας στήριξαν στα πρώτα μας βήματα. Αυτούς που με επιμονή, με μόχθο και μεθοδικότητα έριξαν στις ψυχές μας τον σπόρο ... της γνώσης και μας ενστάλαξαν, τις πραγματικές αξίες της ζωής. Ξεχωριστή τιμή και δόξα στους αείμνηστους δασκάλους μας, καθώς και στους συμμαθητές μας που βιάστηκαν να «φύγουν», πριν χτυπήσει το κουδούνι!

Η ... εκδρομή συνεχίζεται ...

Υ.Γ. Κυριακή 2-11-2014. Κι όμως το «Σχολικό Εξπρές» ξανασφύριξε 42 χρόνια μετά! Έστω και για «διάλειμμα». Χωρίς επισημότητες, δαχτυλίδια με ημερομηνίες συνάντησης κ.λ.π. Έτσι απλά, γλυκά, νοσταλγικά, οικεία, σχεδόν όλοι  «ΕΜΕΙΣ του '60 ΚΟΖΑΝΙΤΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΙΣ» του 6ου Δημοτικού ... ΚΑΤΑΔΡΟΜΕΙΣ, ξανασμίξαμε στην αφετηρία μας. Με λίγα παραπανίσια κιλά, μεγαλύτερα μέτωπα και περίεργα ... χρώματα μαλλιών. Όμως  «... χρώμα δεν αλάζουνε τα μάτια, μόνο τρόπο να κοιτάνε ...».

Στον απόηχο, λοιπόν, της συνάντησης μπορώ να πω με σιγουριά ότι νιώθω πραγματικά τυχερός και περήφανος που ήμουν και παραμένω ένας από αυτούς τους ... εκδρομείς!