(HRM) - «ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ» ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ

Η μελέτη του ανθρώπου σαν σύνολο, σαν οντότητα και όχι μόνο σαν ένας συντελεστής της παραγωγής ήταν το μέλημα πολλών ερευνητών και φιλοσόφων (Βούζας, Φ. 1998). Ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι ο άνθρωπος είναι πολικό ον, που σημαίνει ότι αναπτύσσεται και διαμορφώνεται από τον κοινωνικό του περίγυρο και τις συναναστροφές με τους συνανθρώπους του.

Η βιομηχανική επανάσταση οδήγησε πολλούς ερευνητές από διάφορες ανθρωποκεντρικές επιστήμες να επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους στη μελέτη του ανθρώπου ως εργαζομένου – παραγωγού. Μια καινούργια φιλοσοφία δημιουργείται, ο ανθρωπισμός (Humanism), ο οποίος κατά τον Φρόμμ είναι «ένα σύστημα επικεντρωμένο στον άνθρωπο, στην ολοκλήρωσή του, στην ανάπτυξή του, στην αξιοπρέπειά του και στην ελευθερία του».

 Μία βασική μορφή που πήρε ο ανθρωπισμός ήταν ο ριζοσπαστικός ανθρωπισμός όπως αναπτύχθηκε από τον Μάρξ και τους μεταγενεστέρους του. Ο Μάρξ μελέτησε τον «απανθρωπισμό του ανθρώπου», τους παράγοντες και τους μηχανισμούς αυτού του «απανθρωπισμού» και την εύρεση των στοιχείων εκείνων που θα παρέκαμπταν αυτόν τον απανθρωπισμό.

Οι βασικές θεωρητικές υποθέσεις στις οποίες στηρίχθηκε η ανθρωπιστική προσέγγιση στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού ήταν ;

ü  Τα ανθρώπινα όντα έχουν τη δική τους θέληση και προσωπικότητα, η οποία τους οδηγεί στην αναζήτηση εκείνου που θα τους ελευθερώσει, χειραφετήσει και τους οδηγήσει στην εκπλήρωση των προσδοκιών τους.

ü  Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα. Οι σχέσεις και οι συναναστροφές τους με τους συνανθρώπους τους, τους βοηθάει να βρουν το εαυτό τους.

ü  Οι άνθρωπο δεν είναι μηχανισμοί ή οργανισμοί. Οι άνθρωποι λειτουργούν με βάση τη λογική, τα συναισθήματα και τις επιλογές και όχι από αιτίες.

Οι κυριότερες αναφορές γύρω από την ανθρωπιστική προσέγγιση για την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού –σε επίπεδο επιχείρησης– επικεντρώνονται στην ανάγκη για αποδέσμευση από τη διοίκηση με βάση τον αυταρχισμό και την εξουσία, τη συμμετοχή των εργαζομένων στη λήψη των αποφάσεων, την αναβάθμιση και τον «εξανθρωπισμό» του εργασιακού χώρου και τη δημιουργία μιας κουλτούρας συνεργατικότητας και αμοιβαίας κατανόησης η οποία θα βοηθήσει τους εργαζόμενους να εκφράσουν τη γνώμη τους και να εκπληρώνουν τους στόχους τους, αλλά και τους στόχους της διοίκησης.

Στη σύγχρονη διοικητική θεωρία είναι πασιφανής η ανάγκη κατανόησης της ανθρώπινης φύσης, μιας και ένα από τα βασικά μελήματα των διοικούντων είναι και η σωστή διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Saha, A (1989-90) Basic Human Nature and Management in Japan. International Minds. Vol. 1 (2) σελ. 11-17. Η ανάγκη για μια πιο ανθρώπινη επιχείρηση αποτέλεσε το βασικό σημείο αναφοράς για τη συγκεκριμένη προσέγγιση. Διάφορες θεωρητικές προτάσεις διατυπώθηκαν με σκοπό την επίλυση αυτού του προβλήματος. Ο ανασχεδιασμός του έργου, εμπλουτισμός της εργασίας, QWL programmes, ήταν μερικά από τις προτάσεις.