ΤΟ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΟ ΜΑΣ ΜΟΝΤΕΛΟ

Το μοντέλο Kübler-Ross  είναι κοινά διαδεδομένο ως Τα Πέντε Στάδια της Θλίψης, θεωρία η οποία έχει πρωτοαναφερθεί από την Elisabeth Kübler-Ross στο βιβλίο της "On Death and Dying" (1969). Είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, προκειμένου να κατανοήσουμε τις αντιδράσεις και τα συναισθήματά μας, μέσα στην κρίση.

Τα πέντε διαδοχικά στάδια της θλίψης που βιώνει ο καθένας μας είναι:

Η Άρνηση:  «Αποκλείεται, δεν μπορεί να συμβαίνει σε εμένα», «Δεν το πιστεύω». Η διαδικασία της επούλωσης θα ξεκινήσει,  όταν αρχίσουμε να αποδεχόμαστε την καινούργια κατάσταση.

Ο Θυμός: «Είναι άδικο, γιατί σε εμένα;» «ΟΧΙ! Δεν μπορώ να το δεχθώ αυτό!». Όσο πιο δυνατά βιώνουμε το θυμό, τόσο πιο εύκολο θα είναι να τον ξεπεράσουμε. Η γέφυρα ανάμεσα σ’ εμάς και στους άλλους είναι ο θυμός.

Η Διαπραγμάτευση: «Δεν μπορεί να το φορτωθεί κάποιος άλλος;», «Θα είμαι καλύτερος, θα αλλάξω», «Χρειάζομαι λίγο περισσότερο χρόνο». Μία μορφή εκεχειρίας, αλλά χωρίς αποτέλεσμα, γιατί διαπιστώσαμε ξαφνικά, ότι δεν καταφέραμε να αποφύγουμε το αναπόφευκτο. Τότε αρχίζουμε να σκεφτόμαστε, ενοχικά, αν πραγματικά κάναμε ότι περνούσε απ’ το χέρι μας, ή μήπως θα μπορούσαμε να αλλάζαμε την κατάσταση αν κάναμε κάτι άλλο ... διαφορετικά.

Η Κατάθλιψη: «Δεν έχω καμιά ελπίδα, απλά περιμένω το μοιραίο», «Είμαι τόσο απογοητευμένος, δεν έχει νόημα καμιά προσπάθεια». Αισθήματα κενού και ματαιότητας με τη θλίψη να βαθαίνει. Δυστυχώς η κατάθλιψη είναι μια φυσιολογική αντίδραση που πρέπει να βιώσουμε για να προχωρήσουμε στην αποκατάσταση.

Στην περίπτωσή μας, η διάχυτη ατμόσφαιρα μιας κρίσης μείζονος κλίμακας - όπως πίστευε ο Φρίντμαν και "Τα παιδία από το Σικάγο" - προσφέρει το αναγκαίο πρόσχημα, ώστε να μη ληφθούν υπόψη οι επιθυμίες των πολιτών και είναι ευκαιρία για μεγάλες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις σε ένα κράτος. Η γνωστή θεωρία του δόγματος του ΣΟΚ. Δηλαδή, οι άνθρωποι μπορούν να προβάλλουν αντίσταση σε τμηματικές αλλαγές, αλλά αν συμβούν ταυτόχρονα πολλές αλλαγές προς κάθε κατεύθυνση, τότε εδραιώνεται ένα αίσθημα ματαιότητας και ο λαός περιέρχεται σε κατάσταση αδράνειας.

Η Αποδοχή:  «Εντάξει όλα θα πάνε καλά». Αποδεχόμαστε την πραγματικότητα και το γεγονός ότι δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στην πρότερη κατάσταση. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε σ’ ένα αλλαγμένο κόσμο, με διαφορετικούς κανόνες. Οι συνθήκες άλλαξαν και εμείς πρέπει να προσαρμοστούμε ανάλογα. Για να ζήσουμε καλύτερες μέρες.

Χρονικό πλαίσιο που να διευκρινίζει πόσο κρατάει το κάθε στάδιο δεν υπάρχει. Πάντα υπάρχει περίπτωση υποτροπής, να γυρίσουμε δηλαδή στο προηγούμενο στάδιο και να ξαναρχίσουμε απ’ την αρχή. Στο χέρι μας είναι πόσο θα διαρκέσει το κάθε στάδιο, ανάλογα με το πόσο έτοιμοι είμαστε να δεχτούμε την πραγματικότητα.

Τελικά, όσο είμαστε εγκλωβισμένοι στο παζάρι μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας είμαστε έρμαια, παρελθούσης χρήσεως. Αν δεν περάσουμε στο στάδιο της αποδοχής της κατάστασης, δηλαδή της αυτογνωσίας, του γνώθι σαυτόν,  δεν κάνουμε ... τίποτα. Κοντολογίς δεν υπάρχει τρόπος για να βγούμε από την έρημο, παρά μόνο αν την διασχίσουμε.